egedersler

Sanat ve Zanaat

Sanatla zanaatın çakıştığı yerler olmakla birlikte ki bunlar yaratıcılık ve ustalığın bir arada olduğu durumlardır, genellikle sanat ve zanaat bir birinden rahatlıkla ayrılabilir. Ama nedense insanlar zanaatkâr olmak yerine hep sanatkâr olmayı tercih ederler. Buda ayrım yapma işinde sıkıntılara neden olur. 
Aradaki farkı koyabilmek için önce kelimelerin anlamlarını ortaya koymak daha doğru olur diye düşünüyorum. Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre kelimelerin anlamı: 

SANAT: 
1 . Bir duygu, tasarı, güzellik vb.nin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamı veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılık: 
“Bir oyunun on beş gün sürmesi bir sanat hadisesi olduğunu gösterirdi.”- T. Buğra. 
2 . Belli bir uygarlığın veya topluluğun anlayış ve zevk ölçülerine uygun olarak yaratılmış anlatım: 
“İtiraf edelim ki dünkü halkımız henüz sanata karşı hazırlıklı olmadığı için çok büyük müşkülata maruz kalıyordu.”- A. H. Çelebi. 
3 . Bir şey yapmada gösterilen ustalık: 
“Konuşma sanatı.”- . 
4 . Bir meslekte uyulması gereken kuralların tümü: 
“Askerlik sanatı.”- . 
5 . Zanaat. 
ZANAAT 
1 . İnsanların maddeye dayanan gereksinimlerini karşılamak için yapılan, öğrenimle birlikte deneyim, beceri ve ustalık gerektiren iş, sınaat: 
“Hiçbir vatandaşa benim zanaatı tavsiye etmem.”- N. Hikmet. 
2 . El ustalığı isteyen işler. 
Sanat tarifindeki 5 numaralı zanaat iki kelimenin çakıştığı yerleri ifade etmek içindir. Tanımlardan da anlaşılacağı gibi iki kelimeyi birçok alanda karıştırmak mümkün değildir. Sanatta yaratıcılık ön planda olmasına karşılık zanaatta ustalık ön plandadır. Ayrıca zanaat maddi gereksinimleri karşılamak için yapılan bir iştir. Örneğin metal işleyerek ve ustalığınızı göstererek çaydanlık, bardakaltı, kaşık, çatal, nal, saat, çerçeve, vb. yaparsanız bu zanaattır. Yine metali işleyerek yaratıcılığınızı da katarak bir heykel yaparsanız bu sanattır.

Sanat 

1. Bir duygu, tasarı, güzellik vb.nin anlatımında kullanılan yöntemlerin tamamı veya bu anlatım sonucunda ortaya çıkan üstün yaratıcılık: 
“Bir oyunun on beş gün sürmesi bir sanat hadisesi olduğunu gösterirdi.”- T. Buğra. 
2 . Belli bir uygarlığın veya topluluğun anlayış ve zevk ölçülerine uygun olarak yaratılmış anlatım: 
“Caz ve caz havaları ne yazık ki bizim çok verimli o millî halk sanatımızı da baltaladı.”- R. H. Karay. 
3 . Bir şey yapmadan gösterilen ustalık: 
“Konuşma sanatı.”- . 
4 . Bir meslekte uyulması gereken kuralların tümü: 
“Askerlik sanatı.”- . 
5 . Zanaat.

Sanatçı üretir… 
Ürettiği çalışmada genelde sonucunu kestiremeden maddi getirisini hesaplamadan, başından itibaren sonuna kadar değişme ihtimali ile çalışır. 
Hatta eser bittiğinde bile sanatçı üzerinde bireyler düşünüp, olup olmadığını sorgular ve bu mudur içimdeki diye emin olmaya çalışır. 
Sanatçı bir eseri çalıştığında içinden gelen güdüler ile eserini oluşturur ve maddi getirisini düşünmez… 
Maddi getirisini hesap ettiği noktada sanat olmaktan çıkar zanaat alanına girer… 
Aklına dahi gelmez maddi yönü zira içinden gelen duyguların esiridir ve bu duyguları dışa vurana kadar rahat etmez… 
Dışa vurduğu eser bazen çok büyük kitleleri etkiler, bazen de çok kimsenin bilmediği ama yine de sanatçı ruhu ve askı ile çalışılmış bir nesne olarak gözden uzakta unutulmuş bir kösede onu oluşturan sanatçının duygusundan enerji yayar etrafa… 
oluşturan kişiye özgü güzel naif bir yön mutlaka vardır bu eserlerde de.

Zanaatkär, 
Zanaatkâr da bireyler üretir ve bu el becerisi isidir. Farklı konulara ilgi duyup merak eden kişiler, merakının arkasından gidip muhtelif ürünleri oluşturmayı örenebilirler ve “öğrenilmiş konu” ile muhtelif ürünler oluşturup belli bir ücret karşılığında bu ürünü/ürünleri meydana getirip gelir sağlayabilirler. Bu noktada 
işin başından itibaren ürünün maddi degeri ve sekli bellidir ve burada Zanaatkär Sanatçıdan ayrılır.