Saatimizin sesini kısmak için saniyenin üstüne tıklayın.
egedersler
Açık İstiare
İstiâre zayıf bir varlığı daha kuvvetli göstermek için yapılan benzetmedir. Teşbihten farkı sadece tek öğe ile yapılmasıdır. BENZEYEN zayıf öğe, BENZETİLEN ise kuvvetli öğedir. İşte açık istiâre kuvvetli öğe, yani BENZETİLEN ile yapılır.
Mâcerâ başlamak üzereymiş o gün
Sürecekmiş bu ateş yıllarca
(Yahya Kemâl, Aşk Hikâyesi, KGK, s. 143)
Yukarıdaki beyitte aşk "ateşe" benzetilmektedir. Aşkın yakıcılığı daha şiddetli belirtilmek için ateş kelimesi kullanılmış. Yani kuvvetli öğe (kendisine benzetilen) ateştir. O zaman burada açık istiâre vardır. Bu ilk örnekte, istiârede gerekli üç şartı da arayalım:
1. Ateş kelimesi şiddetli sevgi manasında yani mecâzî manada kullanılmıştır,
2. Benzetme maksadıyla kullanılmıştır,
3. Ateş kelimesinin gerçek manasında kullanılması mümkün değildir (Zirâ aşk odun, kömür, gaz, vs. gibi maddelerin tutuşturulması sonucu meydana gelmez.).
Bir kanlı gül ağzında ve mey kâsesi elde
(Yahya Kemâl, Telâki, KGK, s. 130)
Sevgilinin dudakları kanlı bir güle benzetilmiş. Dudak söylenmemiş.
Açık istiârenin yapılışında üç yol vardır:
a. İstiârede benzeyen ve benzetilenin özellikleri söylenmez. Sadece BENZETİLEN söylenir. Yukarıdaki ateş örneğinde olduğu gibi.
b.BENZETİLENLE beraber BENZEYENİN birliği de söylenir. "Süngülü bir arslan!" Burada asker aslana benzetilmiştir. Fakat askerin kendisi söylenmemekle beraber özelliğini belirten "süngülü" kelimesi söylenmiştir.
c.BENZETİLEN'le beraber yine BENZETILEN'in özelliğinin söylendiği istiâredir. "Türk kuşu kuvvetli kanatlarıyla uçuyordu." Uçak kuşa benzetiliyor, benzetilenin özelliği olan "kanat" kelimesi de söyleniyor.
O şafak vaktinin cihangiri (Yahya Kemâl, Itrî, KGK, s. 17)
Itrî "cihangir"e benzetiliyor. Sadece benzetilen söylenmiş.
Git bu mevsimde gurub vakti Cihangir'den bak!
Bir zaman kendini karşındaki rü'yâyâ bırak!
(Y. Kemâl, Hayâl Şehir, KGK, s.30)
Üsküdar'ın Cihangir'den görünüşü rü'yâyâ benzetiliyor.
Elli yıl geçtiği günlerde büyük mu'cizeden
(Yahya Kemâl, Koca Mustâpaşa, KGK, s.50)
İstanbul'un fethi büyük mucizeye benzetiliyor.
Gitmiş kaybolmuşuz uzakta Rüyâ sona ermeden şafakta
(Yahya Kemâl, Gece, KGK, s. 54)
Sevgiliyle yapılan gezinti rüyaya benzetiliyor.
Her sabah başka bahar olsa da ben uslandım
Uğramam bahçelerin semtine gulden yandım
(Yahya Kemâl, Bahçelerden Uzak, KGK, s. 137)
Sevgili güle benzetiliyor. Gülle ilgili olarak bahar ve bahçe söylenmiş.
Bugün 35 ziyaretçi (37 klik) kişi burdaydı!